بررسی علل فرسودگی شغلی کارکنان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران و رابطه آن با بلوغ سازمانی نیروی انسانی

سلامت کارکنان از عوامل موثر در بهره وری نیروی انسانی می باشد. در این میان سلامت روحی و روانی می تواند حتی از سلامت جسمانی موثرتر بوده و بر آن عوامل اساسی سازمانی موثر واقع گردند که در عین حال این متغیر و علل مرتبط با آن می تواند بر فرایند تکامل سازمانی و بلوغ توانمندی کارکنان سازمان موثر واقع گشته و در نهایت بهره وری سازمان را کاهش یا افزایش دهند. در این تحقیق به بررسی علل فرسودگی شغلی در بین کارکنان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران با نمونه 248 نفری و تاثیر این عوامل بر بلوغ توانمندی کارکنان این شرکت پرداخته شده است. نتایج حاصل از دلفی بیانگر شناسایی 19 فاکتوردر سه دسته عوامل سازمانی (خط مشی سازمان (آگاهی از استراتژی ها، قوانین و مقررات اداری، امور اداری)، پرداخت های سازمان، امنیت شغلی، مسیر ارتقاء سازمانی، استقلال کاری، ارزیابی عملکرد، آموزش، تسهیلات رفاهی، محیط کار) و عوامل بین فردی (مشارکت، روابط بین افراد، رضایت شغلی، رهبری، ماهیت شغل)، عوامل درون فردی (تعهد عاطفی، تجربه، تحصیلات، سن، جنسیت) شده است. در این تحقیق از سه پرسشنامه اصلی استفاده شد. پرسشنامه فرسودگی شغلی، پرسشنامه استاندارد و بومی بلوغ سازمانی و پرسشنامه برای بررسی عوامل شناسایی شده استفاده و تحلیل داده ها توسط ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و آزمون رتبه بندی فریدمن انجام شده است. نتایج نشان می دهد عوامل سازمانی (خط مشی سازمان (آگاهی از استراتژی ها، قوانین و مقررات اداری، امور اداری)، پرداخت های سازمان، امنیت شغلی، مسیر ارتقاء سازمانی، استقلال کاری، ارزیابی عملکرد، آموزش، تسهیلات رفاهی، محیط کار)، عوامل بین فردی (روابط بین افراد، رضایت شغلی، ماهیت شغل) و عوامل درون فردی (تعهد عاطفی، سابقه کار در سازمان / سمت مشابه) با فرسودگی شغلی کارکنان مورد بررسی رابطه معنی داری دارند ولی در این میان متغیر فرسودگی شغلی و تنها گویه های سن، آگاهی از خط مشی سازمانی، ارزیابی عملکرد، تسهیلات رفاهی، محیط کاری، روابط بین فردی، رهبری و تعهد عاطفی بر بلوغ توانمندی کارکنان تاثیر معنی داری دارد و مدل زیر ارائه گردیده است. داشتن خط مشی مناسب و برتر از آن آگاهی مناسب افراد و کارکنان از خط مشی، ارتقاء الگوها و فرآیندهای سازمانی، گزینش و استخدام نیروی های علاقه مند و باتجربه، تجدیدنظر در شرح وظایف و آشنایی افراد و کارکنان با وظایف شغلی، صراحت در ارزیابی عملکرد و پرداخت پاداش بر مبنای عملکرد، افزایش آموزش های ضمن خدمت تخصصی به منظور افزایش مهارت و بلوغ مهارتی و بلوغ حرفه ای کارکنان، تنظیم برنامه های تفریحی و ورزشی مناسب، مستندسازی مکاشفات و تصمیم های گذشته، برخورداری کارکنان از استقلال کاری مناسب، بهره مندی از خدمات مدیرانی با توانایی شنود موثر، ایجاد امنیت و تعهد روانی و بلندمدت و... عمده ترین پیشنهادات مطروحه برای کاهش فرسودگی شغلی و افزایش سطح بلوغ توانمندی کارکنان می باشند.